Λισαβόνα. Η πόλη των χρωμάτων
Κωνσταντίνος Νέζης
10/08/2019
Πόρτο. Η απόρθητη πόλη
-
Κωνσταντίνος Νέζης
Κωνσταντίνος Νέζης
Το Πόρτο είναι η δεύτερη μεγάλη πόλη της Πορτογαλίας και βρίσκεται στο βορά, κτισμένη στις όχθες του ποταμού Ντούρο. Είναι μια από τις πιο δραστήριες πόλεις της χώρας γεμάτη μαγευτικά αξιοθέατα, λαχταριστή κουζίνα και φιλόξενους κατοίκους. Η γοητευτική περιοχή της Ribeira με τις πολύχρωμες οικίες και τα στενά λιθόστρωτα δρομάκια, καθώς και τα παραδοσιακά εστιατόρια που σερβίρουν ψητές σαρδέλες και πορτογαλικό κρασί, αποτελούν σημείο αναφοράς για κάθε επισκέπτη που θέλει να ζήσει μια ξεχωριστή εμπειρία.
Η χερσόνησος της Ιβηρικής δεν κατοικούνταν μόνο από τη φυλή των Ιβήρων, στην οποία οφείλει και το όνομα της, αλλά και από διάφορες Κελτικές φυλές που μετανάστευσαν εκεί από την κεντρική Ευρώπη γύρω στο 900 π.Χ. Αυτές οι φυλές εγκαταστάθηκαν κυρίως στο δυτικό τμήμα της χερσονήσου και ανέπτυξαν με την πάροδο των ετών πολιτισμό.
Με βάση αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως με ανασκαφές στην περιοχή του Πόρτο, η πόλη κατοικείτο από τον 4ο αιώνα π.Χ. Ήταν από τις πρώτες πόλεις που ίδρυσαν οι Κέλτες στην Πορτογαλία. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας ονομάζονταν Portus Cale και αποτέλεσε σημαντικό εμπορικό κέντρο, ενώ αργότερα την εποχή των Βησιγότθων έγινε και κέντρο διάδοσης του χριστιανισμού στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Στράβωνας στο έργο του Γεωγραφικά (βιβλίο Γ II.11 και 15, IV.12-14) αναφέρει τους Κελτίβηρες ως έναν από τους λαούς της Ιβηρικής. Οι Κελτίβηρες προέκυψαν από τη συγχώνευση των αυτόχθονων Ιβήρων με τους εισβολείς Κέλτες. Ο Στέφανος Βυζάντιος που έζησε στα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ. αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Πορτογαλίας ανήκαν στο φύλο των Λουσιτανών. Οι Λουσιτανοί ήταν Κέλτες που μιλούσαν την κέλτικη γλώσσα.
"Τῆι δὲ τῆς χώρας εὐδαιμονίαι καὶ τὸ ἥμερον καὶ τὸ πολιτικὸν συνηκολούθησε τοῖς Τουρδητανοῖς͵ καὶ τοῖς Κελτικοῖς δὲ διὰ τὴν γειτνίασιν͵ ὡς δ᾽ εἴρηκε Πολύβιος διὰ τὴν συγγένειαν· ἀλλ᾽ ἐκείνοις μὲν ἧττον· τὰ πολλὰ γὰρ κωμηδὸν ζῶσιν. οἱ μέντοι Τουρδητανοὶ καὶ μάλιστα οἱ περὶ τὸν Βαῖτιν τελέως εἰς τὸν Ῥωμαίων μεταβέβληνται τρόπον οὐδὲ τῆς διαλέκτου τῆς σφετέρας ἔτι μεμνημένοι. Λατῖνοί τε οἱ πλεῖστοι γεγόνασι καὶ ἐποίκους εἰλήφασι Ῥωμαίους͵ ὥστε μικρὸν ἀπέχουσι τοῦ πάντες εἶναι Ῥωμαῖοι. αἵ τε νῦν συνωικισμέναι πόλεις͵ ἥ τε ἐν τοῖς Κελτικοῖς Παξαυγοῦστα καὶ ἡ ἐν τοῖς Τουρδούλοις Αὐγοῦστα Ἠμέριτα καὶ ἡ περὶ τοὺς Κελτίβηρας Καισαραυγοῦστα καὶ ἄλλαι ἔνιαι κατοικίαι͵ τὴν μεταβολὴν τῶν λεχθεισῶν πολιτειῶν ἐμφανίζουσι. καὶ δὴ τῶν Ἰβήρων ὅσοι ταύτης εἰσὶ τῆς ἰδέας τογᾶτοι λέγονται· ἐν δὲ τούτοις εἰσὶ καὶ οἱ Κελτίβηρες οἱ πάντων νομισθέντες ποτὲ θηριωδέστατοι. ταῦτα μὲν περὶ τούτων.”
Το Πόρτο κατακτήθηκε από τους Μαυριτανούς το 711 μ.Χ. και παρέμεινε στα χέρια των Αράβων έως το 868 μ.Χ. όταν απελευθερώθηκε από τον Vimara Peres κόμη της Γαλικίας και υποτελή του βασιλιά Αλφόνσου Γ΄ του Μέγα. Τότε ιδρύθηκε και το βασίλειο της Πορτογαλίας. Τον 14ο και 15ο αιώνα τα ναυπηγεία του Πόρτο συνέβαλαν στη δημιουργία και ανάπτυξη του πορτογαλικού ναυτικού. Αργότερα, κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, η πόλη πολιορκήθηκε από τον στρατάρχη Σούλτ κατά την πρώτη μάχη του Πόρτο το 1809.
Το 1820 ξέσπασε στην Πορτογαλία επανάσταση κατά της μοναρχίας που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη χώρα. Στο Πόρτο υπογράφτηκε το πρώτο φιλελεύθερο σύνταγμα αλλά όταν το 1828 ανέβηκε στο θρόνο της Πορτογαλίας ο Δον Μιγκέλ I, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος που διήρκεσε έως το 1834. Το Πόρτο έγινε το κέντρο αντίστασης των φιλελεύθερων έναντι των φιλοβασιλικών και αντιστάθηκε επί δεκαοκτώ μήνες στον στρατό του βασιλιά Μιγκέλ. Η προσωνυμία «απόρθητη πόλη» οφείλεται ακριβώς στο ότι δεν κατακτήθηκε από τα φιλοβασιλικά στρατεύματα. Το 1996 η πόλη του Πόρτο ανακηρύχτηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η ολιγόωρη παραμονή μου στο Πόρτο δεν επέτρεψε να επισκεφτώ ολόκληρη την πόλη και τα μνημεία της. Η βόλτα μου επικεντρώθηκε κυρίως στην περιοχή ανάμεσα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Bento και τον ποταμό Ντούρο. Εκεί αντίκρυσα μερικά από τα πιο σπουδαία αξιοθέατα της πόλης του Πόρτο.
Η γέφυρα Luis I (Ponte de D. Luis I) είναι μια από τις πολλές που βρίσκονται στο Πόρτο και συνδέει την πόλη στις δυο πλευρές του ποταμού Ντούρο. Είναι αψιδωτή με δυο επίπεδα. Η κατασκευή της διήρκεσε από το 1881 έως το 1886 και χαρακτηρίστηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς το 1982.
Ο Καθεδρικός ναός του Πόρτο είναι από τα πιο παλιά μνημεία της πόλης και βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο πολύ κοντά στο σταθμό Bento. Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και η κατασκευή του ναού τελείωσε το 1737. Ο επισκέπτης μένει έκθαμβος μπροστά στη μεγαλοπρέπεια και το μέγεθος του ναού, ο οποίος συνδυάζει τρεις αρχιτεκτονικές σχολές. Τη ρωμανική, γοτθική και τη μπαρόκ.
Κατηφορίζοντας προς τον ποταμό Ντούρο συναντάμε δεξιά το παλάτι Bolsa (Palacio da Bolsa). Είναι ένα κτίριο του 19ου αιώνα που χτίστηκε για να στεγάσει το Χρηματιστήριο και το Πρωτοδικείο του Πόρτο. Βρίσκεται δίπλα ακριβώς στην Εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου στη θέση των παλιών κελιών της μονής. Το εσωτερικό του κτιρίου είναι διακοσμημένο με τα έργα διαφόρων καλλιτεχνών, ενώ το πιο εντυπωσιακό από τα δωμάτια του είναι το Αραβικό, που είναι εμπνευσμένο από την εξωτική αραβική αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα. Σήμερα το ανάκτορο Bolsa χρησιμοποιείται για συνέδρια, δείπνα και ως χώρος υποδοχής επίσημων προσώπων.
Η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου (Igreja de São Francisco) είναι από τα πιο προβεβλημένα αξιοθέατα του Πόρτο. Βρίσκεται δίπλα στο ανάκτορο Bolsa στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Χτίστηκε τον 15ο αιώνα από το τάγμα των Φραγκισκανών μοναχών του Πόρτο και είναι γοτθικού ρυθμού. Η κύρια είσοδος συνδυάζει το γοτθικό με το μπαρόκ στοιχείο, ενώ το εσωτερικό της εκκλησίας είναι διακοσμημένο από επιχρυσωμένα ξυλόγλυπτα. Τα ξυλόγλυπτα αυτά καλύπτουν τις στέγες των διαδρόμων, τους στύλους, τα κουφώματα και τα παρεκκλήσια της εκκλησίας. Δίπλα στην είσοδο βρίσκεται το άγαλμα του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης.
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας, το Πόρτο διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο, τρένο, δίκτυο μετρό και αστικά λεωφορεία. Το αεροδρόμιο βρίσκεται 16 χλμ. βορειοδυτικά της πόλης και προσφέρει σύνδεση με τη Λισαβόνα και άλλα κύρια αεροδρόμια του κόσμου, όπως του Λονδίνου, της Φρανκφούρτης, του Τορόντο κ.α. Το μετρό συνδέει το αεροδρόμιο με το κέντρο της πόλης και έχει 4 γραμμές. Η κίτρινη γραμμή περνάει από το ιστορικό κέντρο και πάνω από την ιστορική γέφυρα D. Luis I στον ποταμό Ντούρο. Το ταξίδι με τρένο από τη Λισαβόνα διαρκεί περίπου τρεις ώρες και τα δρομολόγια είναι ανά μια ώρα περίπου. Το Πόρτο είναι επίσης βασικός σιδηροδρομικός κόμβος της βόρειας Πορτογαλίας.
